Mirabelki

Autor: Prof. dr hab. Zygmunt S. Grzyb

Do mirabelek zaliczane są śliwy wywodzące się z podgatunku lubaszka. Niesłusznie łączy się je z ałyczą, która stanowi odrębny gatunek i ma owoce o miąższu mocno zrośniętym z pestką.

Najczęściej spotykane w sadach odmiany to 'Mirabelka z Nancy’ i 'Mirabelka Flotowa’. W ostatnich latach obserwuje się ponowny wzrost popularności owoców tego typu śliw, które cenią sobie np. niemieccy klienci i chętnie płacą za nie więcej niż za owoce śliwek w typie 'Węgierki Zwykłej’. Mirabelki mają też zastosowanie w przetwórstwie. Szersze ich rozpowszechnienie w naszych sadach będzie zależeć od stopnia zainteresowania nimi odbiorców detalicznych, hurtowych, a zwłaszcza przemysłu przetwórczego.

’Mirabelka z Nancy’

Pochodzi z Francji, gdzie była uprawiana już od połowy XVII wieku. Rodowód tej odmiany nie jest bliżej znany. Drzewo rośnie średnio silnie, tworzy koronę kulistą, dość zagęszczoną. W owocowanie wchodzi średnio wcześnie, owocuje bardzo obficie, ale często przemiennie. Odmiana jest samopłodna. Udaje się prawie wszędzie, z wyjątkiem stanowiska na suchych glebach. Jest mało wrażliwa na choroby i średnio wytrzymała na mróz. Pod tym względem nie różni się zbytnio od brzoskwini. Owoce są kuliste lub owalne, raczej drobne, o masie około 18 g (fot. 1). Mają żółtą skórkę pokrytą pomarańczowym rumieńcem i złotożółty miąższ, zwarty, bardzo słodki, korzenny, łatwo odchodzący od pestki (tą ostatnią cechą wyraźnie różnią się od owoców ałyczy). Dojrzewanie owoców 'Mirabelki z Nancy’ przypada na koniec sierpnia. Ich zbioru (bardzo dobrze nadają się do mechanicznego) nie należy opóźniać, gdyż łatwo opadają.

Owoce 'Mirabelki z Nancy' w pełnej dojrzałości zbiorczej
Fot. 1. Owoce 'Mirabelki z Nancy’ w pełnej dojrzałości zbiorczej

'Mirabelka z Nancy’, podobnie jak inne odmiany z tej grupy śliw, jest mało rozpowszechniona w Polsce, natomiast wysoko ceniona w wielu krajach Europy Zachodniej. Ze względu na niepowtarzalny aromat, śliwki te są tam spożywane nie tylko w stanie świeżym, ale mają także duże znaczenie w przetwórstwie. Produkuje się z nich musy owocowe, kompoty, susz, soki oraz alkohole, które zachowują właściwy owocom aromat nawet po destylacji. Mirabelkę tę można polecać do sadów przydomowych i ogrodów działkowych, a także do niewielkich nasadzeń towarowych, na glebach dostatecznie wilgotnych i zasobnych w składniki mineralne.

’Mirabelka Flotowa’

Pochodzi z Austrii, a jej rodowód jest bliżej nieznany. Drzewo rośnie początkowo dość silnie, a po wejściu w okres owocowania, co następuje wcześnie, wzrost drzewa wyraźnie słabnie. Tworzy koronę kulistą, nieco spłaszczoną. Pędy są obficie obłożone krótkopędami owoconośnymi. Jest odmianą obcopylną, dobrymi zapylaczami dla niej są np. 'Renkloda Ulena’ i 'Stanley’. 'Mirabelka Flotowa’ jest dość wytrzymała na mróz, odporna na choroby grzybowe i tolerancyjna wobec szarki. Owoce są małe, o masie 10–15 g, kuliste, od strony przyszypułkowej zwężone. Mają skórkę żółtą lub lekko zaróżowioną, pokrytą białym nalotem i licznymi czerwonymi cętkami, cienką i elas­tyczną. Miąższ jest żółty, luźny, soczysty, słodki i aromatyczny. Pestka łatwo oddziela się od miąższu. Owoce dojrzewają pod koniec lipca do połowy sierpnia. Powinny być zebrane na czas, gdyż łatwo opadają, są wrażliwe na uszkodzenia w transporcie.

’Mirabelka Flotowa’ również jest u nas rzadko uprawiana, natomiast bardzo rozpowszechniona w niektórych krajach Europy Zachodniej, na przykład we Francji. W Polsce można tę odmianę spotkać głównie w sadach Dolnego Śląska. Owoce ma mniej smaczne niż u 'Mirabelki z Nancy’. Przydatne są do spożycia w stanie świeżym i do produkcji dżemów, soków pitnych oraz jako dodatek do jogurtów. Na kompoty mniej się nadają, gdyż skórka ich łatwo pęka podczas gotowania.

Nowa generacja z Niemiec

Ze śliwek typu mirabelki na uwagę zasługują nowe odmiany wyhodowane w Niemczech w Instytucie Sadownictwa w Geisenheim, na przykład 'Brennergold’, 'Bellamira’ i 'Miragrande’.

’Brennergold’ jest krzyżówką śliwy 'Severen Cross’ i 'Mirabelki z Nancy’ wpisaną na listę odmian w Niemczech w 1991 roku. W dostępnej literaturze ogrodniczej nie ma dokładnej charakterystyki tej odmiany. Wiadomo, że owoce są raczej małe, wyjątkowo aromatyczne, o bardzo dużej zawartości cukru i dlatego stanowią przede wszystkim doskonały surowiec do produkcji alkoholu.

’Bellamira’ jest krzyżówką śliwy odmiany 'Cacańska Najbolja’ z 'Mirabelką z Nancy’, wpisaną na listę odmian w Niemczech w 1994 r. Drzewo rośnie średnio silnie. Kwiaty tworzą się na jednorocznych i starszych przyrostach. Jest odmianą samopłodną, kwitnie późno. W pełnię owocowania wchodzi w 4.–5. roku po posadzeniu. Owoce są żółte, pokryte czerwonymi cętkami z brązową obwódką. Miąższ jest złocisty, twardy, soczysty, łatwo odchodzi od pestki. Owoce 'Bellamiry’ mają średnicę 31–33 mm i masę około 22 g, to jest prawie dwukrotnie większą niż owoce 'Mirabelki z Nancy’, i wysoki poziom cukrów. Są deserowe, przydatne także na przetwory i do produkcji alkoholu. Dojrzałość zbiorczą osiągają w połowie sierpnia (10 dni przed 'Mirabelką z Nancy’). Dojrzałe nie spadają i nie pękają pod wpływem deszczu, są mało podatne na moniliozę. Są odporne na uszkodzenia w transporcie i nawet do 4 tygodni po zbiorze zachowują świeżość. Odmiana ta jest tolerancyjna wobec szarki.

’Miragrande’ (’Mirabelka z Herrenhausen’ x 'Yellow Plum’) na listę nowych odmian została wpisana w Niemczech w 1995 r. Drzewo rośnie silnie, zawiązuje kwiaty na pędach jednorocznych i starszych. 'Miragrande’ jest odmianą samopłodną. Kwitnie średnio późno. Wcześnie wchodzi w owocowanie, najczęściej w drugim roku po posadzeniu i obficie owocuje. Ma owoce podobne do owoców 'Bellamiry’, ale osiągają dojrzałość zbiorczą o trzy tygodnie później. Są złociste, mają masę około 20 g (fot. 2) i liczne czerwone kropki z jasnymi obwódkami. Miąższ — żółty, zwarty, soczysty, bardzo aromatyczny — łatwo oddziela się od pestki. Po uzyskaniu dojrzałości zbiorczej śliwki te mogą długo pozostawać na drzewie i nie pękają. Nie są także podatne na infekcje grzybowe. Dojrzewają około 20 dni przed 'Mirabelką z Nancy’. Odmiana 'Miragrande’ jest tolerancyjna wobec szarki.

'Miragrande' bezpośrednio przed zbiorem owoców
Fot. 2. 'Miragrande’ bezpośrednio przed zbiorem owoców

’Żółta Afaska’

Jest to bułgarska odmiana śliwy o bliżej nieznanym rodowodzie, którą trudno jest sklasyfikować pod względem pomologicznym. Niektórymi cechami przypomina mirabelki, zaś inne powodują, że można uważać ją za ałyczę wielkoowocową. Drzewo w młodym wieku rośnie silnie lub bardzo silnie. Po wejściu w okres owocowania intensywność wzrostu słabnie. Owocować zaczyna już w 2. lub 3. roku po posadzeniu i obficie plonuje, pod warunkiem, że rośnie w towarzystwie innych śliw. Odmiana jest prawdopodobnie obcopylna, ale zapylacze nie są dla niej jeszcze dokładnie określone. Drzewo jest wytrzymałe na mróz, tolerancyjne wobec szarki i mało podatne na inne choroby. Kwitnie dość wcześnie. Owoce osiągają dojrzałość zbiorczą najczęściej w końcu sierpnia lub na początku września. Są duże, o masie około 70 g, kuliste lub lekko wydłużone (fot. 3). Mają skórkę cienką, ale mocną, zielonkawożółtą, a dobrze doj­rzałe — złocistożółtą. Miąższ jest soczysty, zwarty, smaczny z dużą zawartością suchej masy i cukrów. Pestka średniej wielkości, owalna, dość trudno oddziela się od miąższu. Po zbiorze owoce mogą być trzymane w chłodni nie dłużej niż dwa tygod­nie. Zaleca się zbierać je na kilka dni przed uzys­kaniem pełnej dojrzałości.

Owoce śliwy 'Żółta Afaska' w stanie dojrzałości zbiorczej
Fot. 3. Owoce śliwy 'Żółta Afaska’ w stanie dojrzałości zbiorczej

'Żółta Afaska’ jest odmianą dość późną, o atrakcyjnych owocach deserowych, które mogą być również dobrym surowcem przetwórczym. Owoce powinny być zbierane na kilka dni przed uzys­kaniem pełnej dojrzałości zbiorczej. Odmiana ta jest jeszcze mało rozpowszechniona w Polsce. Będzie prawdopodobnie przydatna do uprawy amatorskiej oraz w sadach towarowych zlokalizowanych w pobliżu większych rynków zbytu.

Autor: Prof. dr hab. Zygmunt S. Grzyb

Brak postów do wyświetlenia

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.